%90 oranında doğru teşhis
Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi (UKÜ) Mühendislik Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Hüseyin Öztoprak ve Biyoteknoloji Araştırma Merkezi Koordinatörü Doç. Dr. Nahit Rızaner, Bipolar bozukluk üzerine gerçekleştirdikleri çalışmada beynin hangi bölümlerinden alınan ölçümler ile hangi frekansların hastalığın teşhisinde etkili olduğunu tespit ettiler.
Doç. Dr. Öztoprak, bireylerin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen günümüzün önemli hastalıklarından biri olan Bipolar hastalığının iki uçlu duygudurum bozukluğu ya da manik depresyon olarak da bilindiğini belirterek, “Her biri günlerden yıllara kadar süren depresif ve manik dönemler ile karakterize edilen, bireyin tamamıyla sağlıklı bir duygudurum vaziyetine de girebildiği, bir duygudurum bozukluğudur” açıklamasında bulundu.
Bipolar hastalarının hem depresif dönemde hem de riskli davranışlarda bulunabilecekleri manik dönemde tedaviye ve düzenli kontrole ihtiyaç duyduklarını işaret eden Öztoprak, depresif döneminin sık sık major depresyon olarak teşhis edilen bu rahatsızlığın hastaların ve ailelerinin hayatını olumsuz yönde etkilediğini de kaydetti.
Öztoprak, Doç. Dr. Rızaner ile birlikte yürüttükleri çalışmada bipolar ve sağlıklı kişilerin derin öğrenme yöntemiyle ayrıştırılmasını hedeflediklerini aktararak, 58 katılımcının katkısı ile uygulanan yapay zekâ yöntemi ile %90 oranında doğru teşhise ulaştıklarının altını çizdi.
Yapay zekâ tarafından yönlendirilen hastalık tespitinin, birçok rahatsızlıkta teşhis edilmemiş hastaları belirlemek için etkili bir araç olduğunun altını çizen Öztoprak, “Bu algoritmalar yetersiz teşhisin hastalar ve sağlık uzmanları için ağır bir yüke yol açtığı bilinciyle geliştirildi. Bu algoritmalar ayrıca hastalıkların biofiziksel nedenlerini belirlemekte de yardımcı oluyor” şeklinde konuştu.
Çalışmada fonksiyonel yakın-kızılötesi spektroskopisi (fNIRS), fonksiyonel nörogörüntüleme amacıyla yakın-kızılötesi spektroskopisi kullanan bir optik beyin izleme tekniği kullanıldığını söyleyen Öztoprak, Katılımcılardan elde edilen FNIRS verisinin kullanıldığı çalışmaya ayrıca Türkiye’den Başkent Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi bilim insanlarının da katkıları olduğunu aktardı.
Doç. Dr. Öztoprak açıklamasında, hastalık teşhisiyle ilgili son kararın Tıp alanında uzman kişiler tarafından verilmesi gerektiğinin altını çizerek, geliştirilen yöntemin başka çalışmalarla da desteklenmesi durumunda Tıp Doktorlarının kullanabileceği yararlı bir enstrüman olabileceğini de vurguladı.
Öztoprak ve Rızaner’in “Sözel akıcılık performansı sırasında ötimik bipolar bozukluğu olan hastalar ile sağlıklı kontroller arasındaki beyin aktivitesini ayırt etmek için derin sinir ağı: Çok kanallı yakın kızılötesi spektroskopi” başlıklı çalışmaları Psychiatry Research: Neuroimaging dergisinde yayınlanmıştır.