Tek kullanımlık plastik atıklar sağlığımızı olumsuz etkiliyor

Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi (UKÜ) Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. İme Akanyeti tek kullanımlık plastik ürünlerin satışının 3 Temmuz 2021 tarihinden itibaren Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde yasaklandığını belirterek, KKTC’de tek kullanımlık plastik ürünler hakkında açıklamalarda bulundu.

AB’nin 2 Temmuz 2019 tarihinde Tek Kullanımlık Plastikler Direktifini yürürlüğe koyduğunu aktaran Akanyeti, buradaki amacın dünya genelinde artan plastik kullanımından kaynaklı olumsuz çevresel etkileri azaltmak ve döngüsel ekonomiye katkıda bulunmak olduğunu kaydetti.

Yrd. Doç. Dr. Akanyeti bu direktif kapsamında 3 Temmuz’dan geçerli olmak üzere tüm AB ülkelerinde çatal, kaşık, tabak, kulak çöpü vb. tek kullanımlık plastiklerin market satışlarının yasaklandığını aktararak, “Ayrıca 2025 yılına kadar plastik şişelerin %77’sinin 2029’a kadar ise %90’ının geri dönüşüme dâhil olmak üzere kaynağında ayrı toplanması hedefleniyor” şeklinde konuştu.

KKTC’nin 2018 yılının Aralık ayından itibaren plastik poşetlerin alışverişlerde ücretli hale getirilmesinin zorunlu kılındığı hatırlatmasında bulunan Akanyeti, “Ancak ne yazık ki birçok noktada, ilgili zorunluluk denetim eksikliğinden dolayı uygulanmamaktadır” dedi.

Akanyeti, birçok marketin, sebze ve meyve alımlarını ücretsiz poşet vererek sağladığını da dile getirerek, tek kullanımlık plastik ürünlerle ile ilgili herhangi farklı bir yasal düzenleme ya da kısıtlama bulunmadığını kaydetti.

KKTC genelinde plastik atıkların geri dönüşümü için kapsamlı çalışmalar bulunmadığını belirten Akanyeti, plastik atıkların birçoğunun düzenli depolama ya da vahşi depolama yolu ile bertaraf edildiğini ifade etti.

Akanyeti, plastik atıkların biyolojik olarak çözünmesinin yüzyıllar gerektirdiğine dikkat çekerek, “Plastikler toprak ve su kaynaklarında mikro ve nano parçacıklara ayrışıyorlar. Bilimsel çalışmalar göstermiştir ki bu parçacıklar kirletici olarak besin zincirimize dâhil oluyorlar” dedi.

Bu parçacıkların özellikle su canlılarının yaşamlarını olumsuz yönde etkilediklerini de vurgulayan Akanyeti, “Bu nedenle plastik kullanımını azaltmak ve plastik atıkları geri dönüşüme dâhil etmek adına gerekli yasal düzenlemelerin yapılması bir an önce uygulamaya konması büyük önem taşıyor” bilgisini paylaştı.