Zorbalığın önlenmesi için hem zorba hem de toplumun bilinçlendirilmeli

Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi (UKÜ) Psikoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Füsun Gökkaya, Zorbalıkla Mücadele Haftası kapsamında konuşarak, küçük yaşlarda fiziksel, duygusal ve sosyal zorbalık davranışlarının yaygın olduğunu, yaş ilerledikçe ise cinsel ve sanal zorbalık davranışlarında artış yaşandığını kaydetti.

Zorbalık kavramının bazen şiddet ve saldırganlıkla karıştırıldığını aktaran Gökkaya, “Zorbalık duygusal ve fiziksel güç dengesizliği olan kişi ya da kişilerin, bir kişi ya da gruba tekrarlayıcı bir şekilde sosyal, fiziksel, duygusal, cinsel ya da sanal yaptırımlar uygulamasıdır” dedi.

Gökkaya, zorbalığın şiddet ve saldırganlıkta olduğu gibi amaç yönelimli veya duruma özgü gelişmediğini belirterek, zorbanın çoğu zaman “canı öyle istediği için” ya da “diğerinden hoşlanmadığı için” zorbalık uyguladığını açıkladı.

Bu durumun farklı şekillerde gelişebileceğini de kaydeden Gökkaya, “Bazen itip kakma, bazen gruba almama, bazen hakkında dedikodu çıkarma, cinsel şakalar yapma, ya da çevrimiçi platformlarda isimsiz tehdit mesajları yazma olabilir” dedi.

Gökkaya, zorbaların bu davranışlarını sürdürmesi durumunda gruptan dışlanıp, yalnızlaşabileceklerini aktararak, bazı durumlarda suça yönelebileceklerini de anımsattı.

Kurbanların genellikle kendine güvensiz, mutsuz, içe kapanık bireylere dönüşebileceğini aktaran Gökkaya, “Ders başarıları düşebilir hatta eğitim hayatından çekilebilirler. En kötüsü kurbanlar kimi zaman öz kıyım yoluyla yaşamlarını sonlandırabilir” bilgisini paylaştı.

Gökkaya, “Bu sonuçları nedeniyle hem zorbalar hem de kurbanlar için çeşitli riskler barındıran zorbalık olaylarının önlenmesi elzemdir” ifadesini kullandı.

Önleme çalışmalarının zorbaların bilinçlendirilmesi ya da toplumun bilgilendirilmesi ile olabileceğine dikkat çeken Gökkaya, “Bireyler zorba ve kurban diye iki ayrı gruba ayrılmaz. Zorbalık uygulayan kimi zaman kurban olur ya da tersi” hatırlatmasında bulundu.

Gökkaya, zorbalık durumunda izleyici konumundakilere de görevler düştüğünü işaret ederek, önleme çalışmalarında izleyicilerin de zorbalığı durdurabileceklerini belirtti.

Özellikle zorbalık uygulayan kişinin kendini saklama olasılığının yüksek olduğu sanal zorbalıkta ise geniş kitlelerin etkilenmesi nedeniyle büyük olumsuzluklar yaşandığını kaydeden Gökkaya, “Bu nedenle özellikle sanal zorbalığın ve diğer türlerinin de önlenmesi yerel uygulamalardansa devlet politikaları haline getirilirse çok daha etkili olur” şeklinde konuştu.